De Basis GGZ

Actueel: het Zorgprestatiemodel

Van controle naar vertrouwen

Het zorgprestatiemodel is een grote verandering voor de Basis GGZ. Stichting KiBG verbindt cliënten, keurmerkdragers en verzekeraars in hun streven de kracht van de huidige Basis GGZ te behouden en sterk te positioneren binnen het nieuwe model. Om bij te dragen aan gedachtevorming in het veld vormen wij onze visie hierop. Onze overwegingen en onze visie delen we in het document: Van controle naar vertrouwen. Dit is een levend document dat we steeds bijstellen op basis van actuele informatie over het zorgprestatiemodel.

Over het zorgprestatiemodel

Onderstaande tekst geeft een beknopte schets van het zorgprestatiemodel. Dit geeft een beeld maar is niet volledig. Wil je meer weten over het zorgprestatiemodel en/of de actuele stand van zaken? Het ontwikkelprogramma publiceert alle nieuws en informatie op www.zorgprestatiemodel.nl >

Per 1 januari 2022 wordt het Zorgprestatiemodel ingevoerd. Dit bekostigingsmodel gaat de prestaties voor basis-ggz, DBC’s en ZZP’s vervangen. Het Zorgprestatiemodel wordt een bekostiging met eenvoudige regels en duidelijke nota’s. Met eerlijke vergoedingen voor gepaste zorg. En met niet meer administratie dan nodig is.

De kern van het zorgprestatiemodel is een vergoeding per consult. Consulten kunnen apart worden gedeclareerd, maar maken wel onderdeel uit van een zorgtraject. De consulten van een behandeling worden daarom gekoppeld aan één zorgtrajectnummer. Het tarief van consulten verschilt afhankelijk van: duur (minuten), type (diagnostiek of behandeling), beroep (wie levert de zorg) en setting (waar wordt de zorg geleverd). Er zijn aparte tarieven voor onder meer groepsconsulten en onderlinge dienstverlening. Er komt een model voor zorgvraagtypering om afspraken te maken over gepast gebruik van zorg. Met dit doel worden ook diverse veldafspraken ontwikkeld, bijvoorbeeld over beroepen in de ggz en over verantwoording en controle.

De Basis GGZ blijft, in elk geval in 2022 en 2023, herkenbaar in het zorgprestatiemodel. Uit een recente brief van Staatssecretaris Paul Blokhuis aan de regering blijkt dat de diagnosehoofdgroep en de basis-ggz-profielen de eerste twee jaar, net als nu, nog op de ggz-factuur vermeld moeten worden. En hij schrijft: “Ik vind het belangrijk dat de basis-ggz als apart echelon binnen de ggz stevig gepositioneerd blijft." Hoe het ‘label basis ggz’ precies geoperationaliseerd wordt, zowel inhoudelijk als administratief, is nog niet duidelijk. Zie ook: Highlights brief Aanwijzing Zorgprestatiemodel (pdf).

Kortdurend en generalistisch

Een behandeling in de Basis GGZ is kortdurend en duidelijk afgebakend. Bij cliënten in de Basis GGZ zijn de hulpvraag en de wens belangrijk. Het behouden van de ‘eigen regie’ tijdens het behandeltraject speelt een belangrijke rol. 

Kenmerkend van generalistische GGZ is dat niet de klachten leidend zijn, maar de oplossingen ervan. Dit wordt ook wel 'positieve gezondheid' genoemd.  Wat heeft de cliënt nodig om de eigen klachten zelf op te lossen? Dat is de centrale vraag. Het werken aan vaardigheden is de manier om hieraan te werken.

De juiste zorg op de juiste plek

Op 1 januari 2014 is de Basis GGZ ingevoerd. Een belangrijk doel hiervan is om te zorgen dat de juiste zorg op de juiste plek kan worden geboden. De GGZ is sindsdien verdeeld over drie onderdelen:

• Huisartsenzorg met ondersteuning van de POH-GGZ
• Generalistische Basis GGZ
• Specialistische GGZ

De Basis GGZ is toegankelijk voor cliënten met een psychische stoornis (DSM) die door de huisarts en POH-GGZ onvoldoende kunnen worden behandeld, maar voor wie SGGZ weer te intensief is. De psychische problemen ontregelen het leven van de cliënt, maar ze zijn niet al te complex, niet acuut en ook niet levensbedreigend.

Dit betekent dat de SGGZ zich op meer complexe patiënten kan richten of patiënten met een hoog risico. Ook patiënten met stabiele chronische problemen die niet meer in de SGGZ behandeld hoeven te worden, kunnen binnen de Basis GGZ worden behandeld. 

Kort, middel, intensief en chronisch

Er zijn vier categorieën binnen de Basis GGZ: kort, middel, intensief en chronisch. Dit noemen we ook wel 'prestaties'. Deze prestaties staan voor een gemiddeld aantal behandelminuten. Aan het begin van de behandeling wordt gekeken naar de klachten en de hulpvraag. Op basis daarvan bepalen de behandelaar en de cliënt samen welke prestatie passend is. Daarmee wordt het traject duidelijk afgebakend. De meeste behandelingen binnen de Basis GGZ omvatten vijf tot twaalf sessies.

In de afgelopen jaren zijn ook nieuwe producten ontstaan: Umami & Eleo. Deze producten bieden meer behandeltijd. Dat betekent dat ook cliënten die een afgebakende, monodisciplinaire behandeling nodig hebben die wat langer duurt in de Basis GGZ behandeld kunnen worden.

Verzekerde zorg

Een behandeling binnen de Basis GGZ valt onder de basisverzekering. Om de kosten vergoed te krijgen vanuit de verzekeraar, moet de cliënt een verwijzing hebben van de huisarts. Daarnaast moeten de klachten moeten passen binnen de Basis GGZ (er moet een ‘diagnose’ gesteld kunnen worden) – de behandelaar beoordeelt dit tijdens de intake. Er geldt wel een eigen risico.

De kracht van de Basis GGZ

In de afgelopen vier jaar is de Basis GGZ uitgegroeid tot een onmisbare schakel in de GGZ tussen huisartsenzorg en specialistische zorg, en als netwerkorganisatie in de wijk. De vooraf gestelde doelen waren ambitieus, maar worden gehaald. De kracht van de Basis GGZ:

• de focus ligt op mogelijkheden en kracht van de cliënt 
• afgebakende beschikbare tijd is een sterke motivator voor cliënt en behandelaar om zo kort als kan en niet langer dan noodzakelijk te behandelen
• er wordt veel vernieuwende en cliëntgerichte zorg geleverd - het biedt een ideale setting om met blended care en andere innovaties aan de slag te gaan
• er wordt transdiagnostisch gewerkt vanuit de positieve psychologie en oplossingsgerichte methodiek, waarbij selectief gebruik wordt gemaakt van (delen van) behandelrichtlijnen en -protocollen
• het is een aantrekkelijk werkveld voor behandelaren die graag methodisch en doelgericht werken
• behandelingen zijn kortdurend en effectief - binnen een periode van drie maanden is het merendeel van de behandelingen afgerond
• er wordt ingegrepen op beginnende klachten; hierdoor wordt erger voorkomen
• er is meestal één behandelaar betrokken, die goed overzicht houdt en zich verantwoordelijk voelt voor de behandeling
• de cliënt is zelf probleemhouder en regisseur